Ihlara Vadisi Kiliseleri
Ihlara vadisi kiliseleri Türkiye'nin Kapadokya bölgesinde yer alan tarihi bir vadi olarak geçer. Binlerce yıl önce yerleşimlere farklı kültürlere ve tarihi olaylara ev sahipliği yapmıştır. Vadide bulunan kayalara oyulmuş kiliseler, yer altı sığınaçları ve yaşam alanları, erken Hristiyan dönemine ait önemli izler taşır. Doğal güzellikleri ve tarihi dokusuyla ziyaretçilere benzersiz bir deneyim sunar. Vadideki peribacaları, yer altı şehirleri ve tarihi kalıntılar, bölgenin geçmişini ve kültürel zenginliğini yansıtır. Gezi için gelenler ıhlara vadisi kiliseleri için bir çok araştırma yapıyor ve kiliselerin tarihi hikayelerini merak ediyor.
Ihlara vadisi kiliseleri
Bu yazımızda kiliselerden ve hikayelerinden bahsedeceğiz. Ihlara vadisi bölgesinde bulunan 4 adet kilise gezip görülmeye değer tarihi yapılardır. Geçmişten günümüze gelen ve bozulmadan korunan kiliseler turizm açısından oldukça önemli.
Yılanlı kilise
Freskolar 9'ncu yüzyıla veya 11'inci yüzyılın birinci yarısı ile 12'nci yüzyıl arasına tarihlenmektedir. Narteks tonozunda ve batı duvarında Son Yargı; kuzey duvarında -bugün mevcut olmayan bir sahne- Lazarus'un Diriltilmesi, Kudüs'e Giriş; doğudaki kemerin iç yüzeyinde ortada İsa, yanlarda melekler, alttaki payelerde kuzeyde Yoakim, Anna, güneyde Zekeriya, Elizabet; doğu haç kolunun tonozunda kuzeyde (Meryem’e) Müjde, güneyde Ziyaret; altında Ioannes Prodromos, loannes Khrysostomos; zafer kemeri doğu yüzünde Stephanos ve Gamaliel; iç yüzünde Süleyman, İlyas, Davud, Enok; ap¬sis kubbesinde İsa'nın Göğe Yükselişi; alttaki şeritte ortada tahtta Meryem ve Çocuk İsa, yanlarda Flavariler-Simeon, Thomas, Yahya, Lukas, Paulus, Petrus, Matta, Markus, Bartolomeus, Yakub, Philippus; kuzey haç kolu tonozun¬da batıda Basileios, doğuda Gregorios; duvarda altta Son Akşam Yemeği, üstte Çarmıhta İsa; güney haç kolu tonozunda batıda Athenogenes, doğuda Nikolaos, ortada Mikail ve Cebrail; duvarda altta Koimesis (Meryem’in ölümü), üstte Konstantin ve Helena; güneydeki dehlizin güney duvarında Mısırlı Meryem’in Komminyonu (takdisi), Mısırlı Meryem'in Gömülmesi; batı duvarında Daniel Arslanlar Arasında; kuzeydeki mezar şapelindeki arkosoliumda Deesis sahneleri izlenmektedir.
Eğritaş kilisesi
Tek nefli ve uzunlamasına dikdörtgen planlıdır. Beşik tonozlu yapının batısında, mezar odalarına bağlanan ayrı bir mekan bulunmaktadır. Geniş İsa siklusu, IX.yy.’ın sonuna veya XI. yy. a tarihlenmektedir. Çok büyük bir tapınak ve vadinin en eski yapılarından olduğu anlaşılan kilisenin Meryem’e ithaf edildiği doğu duvarındaki bir kitabede belirtilmiştir. İki melek arasına tahta oturan İsa,Müjde,Ziyaret, Su denemesi, Doğum, Hz.Yusuf’un rüyası, Mısır’a kaçış,vaftiz,Kudüs’e giriş... gibi tasvirin yer aldığı fresklerin oldukça yıpranmış olmalarına karşın, boyalarının çok renkli ve canlı oluşu dikkat çekmektedir.
Kokar kilisesi
Tek nefli ve beşik tonozlu bir kilisedir. Günümüzde, bugün yıkılmış olan apsisinden içeri girilebilmektedir. Bizans döneminde, kayanın iç kısımlarına doğru oyularak genişletilmiş, cenaze salonu orta nefe ilave edilmiştir. İçinde mezar odaları da bulunmaktadır.
Günümüze kadar ulaşan iyi korunmuş freskleriyle ünlüdür. Bu fresklerin 11. yüzyılın ikinci yarısında yapıldığı sanılmaktadır. Süslemelerde gri renk hakimdir.
Orta mekana rastlayan tonozun üzerinde İsa’yı sembolize eden büyük bir haç motifi vardır. Haç motifinin ortasında yer alan kare çerçeve içindeki el motifi üçlü kutsama işaretidir. Bu motifin etrafı dört bölüme ayrılmış ve geometrik bezemelerle süslenmiştir.
Sümbüllü kilise
Kilise tek nefli uzunlamasına dikdörtgen planlı tasarlanmıştır. Manastır mekânları iki kat halinde kaya kütlesine oyulmuştur. Altta kilise, üstte ise bir merdivenle ulaşılan cepheye paralel beşik tonozlu bir mekân vardır. Cephe altta kabaca şekillendirilmiş, buna karşılık üstte duvar payeleri ile beş mekan birimine ayrılmış, bu bölümlere yuvarlak kemerli kapılar ve kör nişler yapılmıştır. İtina ile işlenmiş kör arkadlı bir silme cepheyi üstte sınırlamaktadır.
Tek nefli kilisenin düz tavanına doğuda basık bir kubbe oyulmuştur. Kuzey ve güneyde yer alan yan odalar doğuda birer apsisle sonuçlanır. Güneydeki mekân düz tavanlı, kuzeydeki beşik tonozludur. Batıda yer alan narteks, kilise ve güney yan odayla bağlanmaktadır. Freskolar 10'uncu ve 12'inci yüzyıllar arasına tarihlenmektedir. Apsis kubbesinde Mikail ve Cebrail arasında Meryem Blakhernatissa; alt şeritte piskoposlar; güneydeki odanın güney duvarında Müjde; apsisinde Koimesis (Meryem’in ölümü); kuzeydeki odanın apsisinde İsa'nın Tapınağa Takdimi; ana mekânın kubbesinde İsa Pantokrator, güney duvarında Fırında Üç İbrani Genci ve diğer azizler tasvir edilmiştir.
Ihlara vadisi gezisi için planladığımız izmir çıkışlı kapadokya turuna katılım sağlayabilirsiniz.
